Compiègne en haar trein

Deze historische stad ligt een kleine 100 kilometer ten noorden van Parijs. Sinds 1977 vormt Compiègne het decor voor de start van Parijs-Roubaix. Dit heeft alles te maken met de oprukkende asfaltmachines.
Het werd steeds moeilijker om het traditionele traject te handhaven en geschikte kasseistroken waren alleen nog te vinden ten oosten van Roubaix.
Hierdoor was het noodzakelijk om de start naar het Noorden te verplaatsen.
Een belangrijke stap was al eens gezet door de start naar Chantilly te verplaatsen. Deze overigens eveneens historische stad met het prachtige kasteel van Chantilly ligt 45 kilometer ten noorden van Parijs.
Om toch voldoende kasseien in het parcours te stoppen en binnen de grens van de 270 kilometer te blijven besloot de organisatie nog een keer op te kruipen richting het noorden.

Compiègne kan moeilijk als een flauw compromis worden gezien, want de stad heeft impliciet alles, maar dan ook alles met Parijs-Roubaix te maken.

De stad barst bijna uit haar voegen van de kerken, kastelen, statige panden en musea. Compiègne is een etappeplaats in de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella en massa aan historie komt hier samen.
Het Franse koningshuis (van Karel de vijfde tot Lodewijk XV) wist hier haar weg wel te vinden.
Opmerkelijk zijn de banden van Jeanne d'Arc die hier haar laatste campagne starten. Meer oorlog is te vinden in het museum la Figurine Historique met de Slag bij Waterloo in miniatuur soldaatjes.
De absolute link met Parijs-Roubaix vormt natuurlijk het Forêt de Compiègne met het indrukwekkende oorlogsmuseum.

Compiègne was in de Eerste Wereldoorlog het commandocentrum van de Franse troepen en en lag voor de hand dat hier de wapenstilstand werd getekend. Dat gebeurde op 11 november 1918 onder aanvoering van generaal Ferdinand Foch. Later werd Foch benoemd tot maarschalk van het Franse leger.
Het tekenen van de wapenstilstand vond plaats in een treinwagon van Wagon-Lits. Deze wagon heeft deel uitgemaakt van de legendarische Oriënt-Express. De vernedering voor de Duitsers was groot. De wapenstilstand betekende overigens wel het einde van deze oorlog.
Toch was de Franse generaal Foch niet erg optimistisch en hoewel hij vooral een theoreticus was prevelde hij de pijnlijke woorden: "Dit is geen vrede maar een wapenstilstand voor 20 jaar".
Hoewel de Duitsers hun munitie moesten inleveren, kregen ze door het onzorgvuldig afhandelen van deze oorlog eigenlijk genoeg munitie in handen om een volgde oorlog te starten.

Deze kwam er dan ook en toen in 1939 West Europa onder de voet werd gelopen, kwam Hitler hoogste persoonlijk naar Compiègne om de Franse op 22 juli 1940 te laten capituleren.
Nadat de Fransen de treinwagon een aantal jaren als trofee hadden rondgesjouwd was het nu de beurt aan de Duitsers.
Veel plezier hebben ze er niet van gehad en in 1945 is de houten bovenbouw (op bevel van Hitler?) vernietigd om een volgende vernedering in deze wagon te voorkomen.
Het metalen onderstel heeft de brand overleefd en heeft in Oost Duitsland een aantal jaren dienst gedaan al werktrein.
In Compiègne bevindt zich in het oorlogsmuseum een replica van de treinwagon.

Of veel renners zich realiseren dat ze met hun rit van Van Compiègne naar Roubaix zo'n historisch reis maken laat zich wel raden. Renners zullen vooral bezig zijn of ze niet lek rijden, of de materiaalwagen in de buurt is, of ploegmaten niet vallen en of de regen wacht tot maandag.

Toch heeft Parijs-Roubaix haar naam te danken aan een oorlog die door de Fransen vanuit Compiègne werd gevoerd en waar uiteindelijk ook de wapenstilstand van die oorlog werd getekend.
Enkele maanden na het tekenen van de wapenstilstand in 1918 werden de renners al door de slagvelden gejaagd en dat moet toch een bizarre metafoor zijn geweest voor soldaten die uit hun loopgraaf richting vijand werden gestuurd.

De volgende dag in de kranten werd dan ook voor het eerst de term "De Hel Van Het Noorden" gebruikt. Het slagveld was voor de meeste gewone burgers tot dat moment onzichtbaar gebleven. Maar nu was het gewezen slagveld het decors voor de renners en je hoefde geen groot voorstellingsvermogen te hebben om je te realiseren wat een gruwelijkheden hier hadden plaatsgevonden.

De start van Parijs-Roubaix wordt gehouden bij het kasteel van Compiègne. In het kasteel is een museum met onder andere een uitvoerige collectie oude fietsen.

Foto: Het legendarische rijtuig van Wagon Lits wat uiteindelijk eindigde als werktrein in Oost Duitsland.

Compiègne is een stad die om meer redenen meer dan de moeite waard is om eens te bezoeken.